Vennootschappen: wat is het en welke soorten bestaan er?

Een onderneming kan verschillende vormen aannemen: een eenmanszaak, bv, maatschap, enz. Wie een onderneming opricht, kiest in België ofwel voor een eenmanszaak ofwel voor een vennootschap. Wat is een vennootschap? Een vennootschap is een ondernemingsvorm waarbij het bedrijf of de onderneming eigen rechten en plichten heeft. Vennootschappen zijn rechtspersonen. Dit betekent dat vennootschappen bijvoorbeeld contracten kunnen sluiten.

Lees ook: eenmanszaak vs vennootschap

Soorten vennootschappen

De keuzewijzer vennootschappen van iStart kan je helpen om de vennootschapsvorm te kiezen die jou het beste past. De experten van onze partner iStart adviseren en zorgen voor een vlotte opstart van je vennootschap. De aansluiting en inschrijving van je vennootschap brengen zij bij avixi in orde.

Je keuze gemaakt?

België heeft sinds 1 mei 2019 een nieuwe vennootschapswet, waarbij er zes vennootschapsvormen te onderscheiden zijn. De verschillen tussen deze soorten vennootschappen hebben voornamelijk te maken met de mate van aansprakelijkheid van de vennoten en de rechtspersoonlijkheid.

Er bestaan vier basisvennootschapsvormen:

• Besloten vennootschap (bv)
• Naamloze vennootschap (nv)
• Coöperatieve vennootschap (cv)
• Maatschap (ms)

Binnen de maatschap heb je 2 vormen van vennootschappen met rechtspersoonlijkheid:

• De vennootschap onder firma (vof)
• De commanditaire vennootschap (CommV)

Besloten vennootschap (bv)

De besloten vennootschap (bv) is de meest geschikte rechtsvorm voor een klein of middelgroot bedrijf en wordt vaak gebruikt als ‘familiale vennootschap’ en bij vrije beroepen. De BV vervangt de vroegere BVBA, starters-BVBA en EBVBA.

Wat zijn de kenmerken van een bv?

• De aandelen zijn slechts beperkt overdraagbaar
• Aantal oprichters: 1 oprichter/vennoot volstaat
• Aansprakelijkheid: beperkte aansprakelijkheid (beperkt tot de inbreng in de vennootschap)
• Oprichtingsakte: oprichting via de notaris (authentieke akte)
• Minimaal in te brengen kapitaal: geen – wel voldoende vereist aanvangsvermogen
• Aandelen: mogelijkheid voor vrije overdraagbaarheid – minstens ‘1 aandeel met 1 stem’
• Aandelenregister: ja
• Stemrecht: verplichte gelijkheid aandelen afgeschaft; vrijheid omvang rechten te bepalen verbonden aan inbreng
• Bestuur: 1 of meerdere bestuurders
• Fiscaal: vennootschapsbelasting
• Boekhouding: dubbele boekhouding
• Uitkeringen: balans- en liquiditeitstest, er mag enkel winst of reserves uitgekeerd worden als het netto-actief niet negatief wordt én als de schulden over een periode van 12 maanden kunnen worden voldaan
• Financieel plan: verplicht

Naamloze vennootschap (nv)

De naamloze vennootschap (nv) is een vennootschapsvorm bedoeld voor grote ondernemingen en grotere kmo’s met nadruk op het anoniem verzamelen van kapitaal.

Wat zijn de kenmerken van een nv?

• Aantal oprichters: 1 aandeelhouder volstaat om een nv op te richten, dit mag een natuurlijk of een rechtspersoon zijn
• Aansprakelijkheid: beperkte aansprakelijkheid (d.w.z. dat de aansprakelijkheid van de vennoten beperkt is tot hun inbreng in de vennootschap)
• Oprichtingsakte: oprichting via de notaris (authentieke akte)
• Minimaal in te brengen kapitaal: 61 500 euro volledig volstort
• Aandelen: ‘minstens 1 aandeel met 1 stem’ en vrij overdraagbaar
• Stemrecht aandeelhouders: meervoudig stemrecht mogelijk; Beursgenoteerd: dubbel stemrecht voor loyale aandeelhouders
• Bestuur: 1 of meerdere bestuurders, drie bestuurdersformats mogelijk (monistisch bestuur, enige bestuurder of duaal bestuur met directieraad en raad van toezicht)
• Fiscaal: vennootschapsbelasting
• Boekhouding: dubbele boekhouding
• Financieel plan: minimum inhoud wettelijk vastgelegd en verplicht

De coöperatieve vennootschap (cv)

In een coöperatieve vennootschap is het niet de bedoeling om zoveel mogelijk winst te maken, maar streef je wel een gemeenschappelijk doel na, dat je wil bereiken door samen te werken met je zakenpartners. In tegenstelling tot andere soorten vennootschappen zijn voor het oprichten van een coöperatieve vennootschap drie oprichters noodzakelijk. Het gaat om een belangrijke formaliteit waarvan de niet-naleving tot de nietigheid van de oprichtingsakte kan leiden.

Wat zijn de kenmerken van een cv?

• Gemakkelijke wisseling van vennoten, veranderlijk kapitaal
• Aantal oprichters: minimum 3 coöperanten/oprichters
• Aansprakelijkheid: beperkte aansprakelijkheid (beperkt tot de inbreng in de vennootschap)
• Oprichtingsakte: oprichting via de notaris (authentieke akte)
• Minimaal in te brengen kapitaal: geen bepaling – wel: vereiste voldoende aanvangsvermogen
• Aandelen: op naam, niet vrij overdraagbaar
• Aandelenregister: ja
• Bestuur: 1 of meerdere bestuurders
• Fiscaal: vennootschapsbelasting
• Boekhouding: dubbele boekhouding
• Financieel plan: verplicht, minimum inhoud is wettelijk vastgesteld
• Uitkeringen: Balans- en liquiditeitstest, er mag enkel winst of reserves uitgekeerd worden als het netto-actief niet negatief wordt én als de schulden over een periode van 12 maanden kunnen worden voldaan

De maatschap (ms)

Een maatschap is een overeenkomst tussen 2 of meer natuurlijke personen of rechtspersonen om (tijdelijk) een samenwerking aan te gaan of om samen iets te bezitten. Een maatschap wordt vaak gebruik voor familiale successieplanning. De maatschap is een vennootschap maar zonder rechtspersoonlijkheid. Wil je toch rechtspersoonlijkheid, dan kan je een vennootschap onder firma of een commanditaire vennootschap oprichten. Deze vormen van maatschap hebben wel rechtspersoonlijkheid, maar vereisen meer formaliteiten.

Wat zijn de kenmerken van een maatschap?

• Oprichtingsakte: niet noodzakelijk, indien er een onderhandse akte opgesteld wordt moet hiervan in de KBO nota genomen worden
• Aantal oprichters: minstens 2 of meer (rechts)personen
• Minimaal in te brengen kapitaal: geen – de vennoten brengen iets in, zoals geld, arbeid of goederen, met als doel de winst die eruit voortvloeit te verdelen
• Aansprakelijkheid: onbeperkte aansprakelijkheid tussen de vennoten; enkel bij de CommV, één van de varianten van de maatschap mét rechtspersoonlijkheid, zijn de stille vennoten slechts aansprakelijk ten belope van de eigen inbreng
• De vennootschappen CommV en de vof zijn vennootschappen met een rechtspersoonlijkheid en varianten van de maatschap

Vennootschap onder firma (VOF)

Een vennootschap onder firma is een specifieke vorm van maatschap die een rechtspersoonlijkheid heeft. Een vof kan enkel vennoten hebben die onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk zijn.

Wat zijn de kenmerken van een vof?

• Eenvoudigste vennootschapsvorm met minimale oprichtingsformaliteiten; persoonsvennootschap
• Aantal oprichters: minimaal 2 vennoten
• Aansprakelijkheid: alle vennoten zijn onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk
• Oprichtingsakte: authentieke of onderhandse akte
• Minimaal in te brengen kapitaal: vrij te bepalen – ingebrachte goederen vormen onverdeeld vermogen
• Aandelen: op naam en niet overdraagbaar, tenzij anders overeen gekomen
• Aandelenregister: ja
• Bestuur: één of meer zaakvoerders
• Fiscaal: vennootschapsbelasting
• Boekhouding: dubbele boekhouding
• Financieel plan: niet vereist
• Opmerking: het faillissement van de vennootschap betekent ook het faillissement van de vennoten

De commanditaire vennootschap (CommV)

Een commanditaire vennootschap is een specifieke vorm van maatschap die wel een rechtspersoonlijkheid heeft. Een CommV kan vennoten hebben die beperkt aansprakelijk zijn en niet deelnemen aan het beheer van de maatschap.

Wat zijn de kenmerken van een CommV?

• Kenmerken: bestaat uit beherende en stille vennoten waarbij de stille vennoten zich niet inlaten met het dagelijks bestuur van de onderneming en hun verantwoordelijkheid beperkt is tot de inbreng in de vennootschap
• Aantal oprichters: min. 1 beherende vennoot en min. 1 stille vennoot
• Aansprakelijkheid: gecommanditeerde vennoten onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk, de stille vennoot enkel aansprakelijk ten belope van hun inbreng
• Oprichtingsakte: authentieke of onderhandse akte
• Minimaal in te brengen kapitaal: vrij te bepalen – ingebrachte goederen vormen onverdeeld vermogen
• Aandelen: op naam en niet overdraagbaar tenzij andere overeenkomst
• Aandelenregister: ja
• Bestuur: één of meerdere zaakvoerders; stille vennoot mag geen daden van bestuur stellen
• Fiscaal: vennootschapsbelasting
• Boekhouding: dubbele boekhouding
• Financieel plan: niet vereist

Klaar om je vennootschap op te starten?

De experten van onze partner iStart adviseren en zorgen voor een vlotte opstart van je vennootschap. De aansluiting en inschrijving van je vennootschap brengen zij bij avixi in orde.